Fotowoltaika czy się opłaca ?
Dziś postaramy się odpowiedzieć na kluczowe pytanie: fotowoltaika czy się opłaca ? Kwestia opłacalności montażu fotowoltaiki jest prawdopodobnie główną motywacją większości klientów decydujących się na wykonanie tej inwestycji. Owszem aspekty ekologiczne i chęć wytwarzania zielonej energii jest dodatkowym plusem. Niemniej jednak, to właśnie chęć szybkiego zwrotu zainwestowanych środków i realne oszczędności w perspektywie kolejnych lat użytkowania są najbardziej kuszące.
Kiedy opłaca się fotowoltaika? Jak zwiększyć opłacalność instalacji?
Po pierwsze podstawową kwestią o jaką powinniśmy zadbać jest posiadanie z zakładem energetycznym umowy kompleksowej. Na jej podstawie będziemy mogli rozliczać się z zakładem w systemie opustów. Polega on na tym, że z 1 kWh energii wprowadzonej z do sieci będziemy mogli odzyskać 0,8 kWh (lub 0,7 kWh dla instalacji powyżej 10 kW). Wartości te są zapisane w ustawie o OZE. W ustawie również znajduje się informacja, że taki system wsparcia ma trwać do 2039 roku.
Dotyczy to jednak tylko tej energii, której nie zużyjemy w gospodarstwie od razu po jej wytworzeniu. Dlatego jeśli to możliwe, istotne jest aby zwiększać poziom autokonsumpcji, czyli właśnie zużywanie energii w ciągu dnia, natychmiastowo po jej produkcji. Standardowo poziom ten wynosi ok. 15-20 %, natomiast zwiększając go do jak najwyższej wartości, obniżamy tym samym „haracz energetyczny” oddawany do zakładu energetycznego. Oczywiste jest, że nie wszyscy ze względu na styl życia są w stanie dokonywać takich operacji, ale pomóc w tym może np. programowanie pracy niektórych urządzeń na daną godzinę.
Fotowoltaika – jak dobrze dobrać moc instalacji?
Przed montażem instalacji fotowoltaicznej należy przed wszystkim sprawdzić nasze zapotrzebowanie na energię elektryczną w ostatnich latach. Z pewnością powinniśmy też pomyśleć o tym, czy w najbliższym czasie zamierzamy powiększyć zużycie. Większe zużycie energii może spowodować np. korzystanie z dodatkowych urządzeń elektrycznych (np. klimatyzatory, grzałki do c.w.u. pompy ciepła do c.o. i c.w.u.). Ze względu na wspomniany wcześniej system rozliczeniowy z zakładem energetycznym, powinniśmy moc swojej planowanej instalacji ustalić na ok. 20% większą do obecnego zużycia energii w gospodarstwie, a także oszacować zużycie nowych urządzeń.
Przykład:
Zużycie energii w 2020 roku w gospodarstwie: 4200 kW, planowany montaż klimatyzatora, pracującego średnio przez 3-4 miesiące przez 6 godzin. (Zużycie klimatyzatora ok. 1 kWh na godzinę pracy) – ok. 700 kWh dodatkowo
Wariant bez klimatyzacji:
4200 * 1,2 = 5040 kWh – wskazana moc instalacji – ok. 5 kW
Wariant z montażem klimatyzacji:
(4200 + 700) *1,2 = 4900 *1,2 = 5880 kWh – wskazana moc instalacji – ok. 6 kW
Oczywiście moce instalacji dobrane w powyższym przykładzie odnoszą się do optymalnych lub zbliżonych do optymalnych warunków jej montażu, tj:
– odchylenie połaci dachu (ew. konstrukcji gruntowej) od południa do ok. 30 stopni
– nachylenie połaci dachu (ew. konstrukcji gruntowej) w przedziale 25-45 stopni.
Instalacja zamontowana w miejscu o takich parametrach powinna gwarantować uzysk energetyczny na poziomie co najmniej 1000 kWh rocznie z 1 kW mocy zainstalowanej.
Nie znaczy to jednak, że nieopłacalne jest stosowanie fotowoltaiki w mniej korzystnych warunkach. Będziemy generować mniej energii – do ok. 20% mniej w przypadku instalacji zorientowanych w kierunkach wschód-zachód. Natomiast możemy uzyskać np. bardziej korzystny profil wykorzystania prądu na bieżąco w gospodarstwie. Niestety, mniejsza produkcja sprawi, że będziemy zazwyczaj potrzebowali nieco większej instalacji, co oczywiście przełoży się na stosunkowo większe koszty inwestycyjne.
Aspekty te należy poruszyć w trakcie rozmowy z doradcą techniczno-handlowym. To on powinien pomóc odpowiednio dobrać moc instalacji do zapotrzebowania i profilu zużycia energii gospodarstwie.
Koszty energii elektrycznej – ile płacimy za prąd?
Przechodząc bardziej konkretnie do analizy ekonomicznej korzystania z instalacji fotowoltaicznej, musimy się zorientować w kosztach zakupu energii elektrycznej z zakładu energetycznego.
Koszt energii elektrycznej składa się z dwóch głównych elementów, do których zaliczamy:
– opłatę za energię czynną – cena za ilościowe zużycie energii
– opłata za dystrybucję – zawierająca w sobie m.in. cenę za przesył energii, utrzymanie sieci, opłatę OZE, opłatę abonamentową, przejściową.
Cena 1 kWh, wg stawek różnych operatorów waha się od 0,60 zł do 0,70 zł za 1 kilowatogodzinę. Od początku tego roku do rachunku za energię elektryczną doszła jeszcze opłata mocowa. Ta jest niestety podatkiem stałym i nie możemy jej zrekompensować działaniem instalacji PV. Jej wysokość zależy od wielkości zużycia energii. Jednak zdecydowana większość gospodarstw domowych znajdzie się w jej górnym zakresie. Opłata ta wynosi wówczas zatem niespełna 13 zł miesięcznie.
Czy fotowoltaika się opłaca? Analiza przypadku.
Przyjmując średnio koszt jednej kWh na poziomie 0,65 zł i trzymając się wyżej założonych przykładów, gospodarstwo domowe za zużycie na poziomie 4200 kWh rocznie, zapłaci w 2021 roku za energię elektryczną ok. 2730 zł (bez opłaty mocowej i kilkunastu złotych miesięcznie innych opłat stałych).
Koszt instalacji PV o mocy 5 kW, na wysokiej jakości komponentów to wydatek ok. 25-30 tyś zł, w zależności od rodzaju pokrycia dachowego, długości trasy kablowej i kilku innych zmiennych.
Uśredniając tą kwotę do 27,5 tyś złotych, widzimy że przy corocznych oszczędnościach na poziomie 2700-2750 zł, czas zwrotu inwestycji wyniesie ok. 10 lat.
Wyliczenia te zakładają stałą cenę prądu. Niestety z całą pewnością stawka za energię elektryczną w najbliższych latach będzie wzrastać i to znacząco. Jest to związane głównie z rosnącymi kosztami zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla, które w opartej w dalszym ciągu w znacznym stopniu na spalaniu węgla gospodarce energetycznej w Polsce, mają niebagatelny wpływ na cenę energii.
Zakładając dość optymistycznie wzrost cen zaledwie o 4% rocznie, to w 2025 roku, za taką samą ilość zużytej energii (4200 kWh) zapłacimy już 3193,70 zł, a w roku 2030 – 3885,60 zł.
Sumując te wartości wyjdzie nam, że instalacja zwróci się już po ok. 8,5 roku. To maksymalny czas zwrotu inwestycji, jeśli nie skorzystamy z żadnej formy dofinansowań i dotacji. Te zdecydowanie skracają czas zwrotu z inwestycji – nawet do 2 lat.
Fotowoltaika czy warto korzystać z dofinansowań?
Należy jednak pamiętać, że decydując się na instalacje PV możemy skorzystać z różnych form wsparcia. Te również przyśpieszają okres zwrotu z instalacji.
Podstawą jest tutaj ulga termomodernizacyjna. Ta pozwala nam odliczyć od podatku dochodowego 17, 19 lub 32% (w zależności od progu rozliczania się z fiskusem) wartości inwestycji (maksymalnie – 53 tysiące złotych). W przypadku instalacji, za którą zapłacimy 27,5 tyś zł, jest to kwota rzędu 4675 zł.
Od 1 lipca ma powrócić program Mój Prąd. Przy założeniu że znów za montaż instalacji PV będziemy mogli odzyskać 5 tyś złotych (nie zostało jeszcze określone czy wartość tej dotacji będzie inna). Należy tutaj podkreślić, że wysokość ulgi termomodernizacyjnej będzie nieco niższa. Kwota od której ją odliczymy będzie pomniejszona o wartość dotacji Mój Prąd.
Przykład:
Koszt instalacji – 27,5 tyś złotych
Wysokość kosztów z dotacją Mój Prąd – 22,5 tyś złotych
Koszt po dotacji Mój Prąd i uldze termomodernizacyjnej (wysokość ulgi termomodernizacyjnej wyniesie 3825 złotych) – 18,675 tyś złotych
W takim wariancie instalacja zwraca się już po niespełna siedmiu latach użytkowania. Przy doliczeniu wzrastających cen energii, czas ten skraca się do około 6 lat. Nie wspominamy tu już o dotacjach z regionalnych programów, bo te potrafią skrócić czas zwrotu inwestycji nawet do 2 lat. Po dwóch latach zaczynamy zarabiać na instalacji, która będzie pracować dla nas latami. Zdecydowana większość oferowanych na rynku komponentów, z których składa się instalacja PV. posiada co najmniej 10-letnie gwarancje. Sprawia to, że mamy pewność, że minimum przez taki okres instalacja nie będzie wymagała dodatkowego wkładu finansowego. To zapewnia jeszcze pewniejszy zwrot z inwestycji.
Jak widać inwestycja naszych środków w instalacje fotowoltaiczną sprawi, że nie tylko przesłużymy się naszemu środowisku, ale również przyniesie wymierne korzyści ekonomiczne i to w realnych ramach czasowych. Zatem odpowiedź na pytanie – czy fotowoltaika się opłaca – może być tylko jedna: inwestycja się po prostu opłaca!